Ngủ rũ thường thấy qua những dấu hiệu như buồn ngủ ban ngày, ngủ gật thường xuyên và có thể ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày, công việc và học tập của người bị ảnh hưởng. Vậy, nguyên nhân gây ra ngủ rũ là gì?
Ảnh hưởng của Chứng ngủ rũ đối với chu kỳ giấc ngủ là gì?
Chứng ngủ rũ là một loại rối loạn não mãn tính ảnh hưởng đến chu kỳ giấc ngủ của bạn.
Một giấc ngủ bình thường bao gồm các chu kỳ chuyển động mắt nhanh (REM) và chuyển động mắt chậm (NREM). Trong chu kỳ REM, cơ thể thường chuyển sang trạng thái tê liệt và thư giãn sâu.
Theo giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết: thường mất khoảng 90 phút để vào chu kỳ REM. Tuy nhiên, ở những người mắc chứng ngủ rũ, các chu kỳ REM và NREM không diễn ra theo chu kỳ như bình thường. Họ có thể vào chu kỳ REM ngay sau 15 phút, kể cả vào ban ngày mà không cần nỗ lực.
Sự gián đoạn như vậy khiến giấc ngủ của họ khó phục hồi và thường xuyên bị gián đoạn suốt đêm. Điều này có thể gây ra các vấn đề về giấc ngủ ban ngày, bao gồm buồn ngủ cực độ và các triệu chứng khác của chứng ngủ rũ.
Mất cân bằng hóa học
Hypocretin, hay còn được gọi là orexin, là một loại hormone được sản xuất tại một số vùng trong não. Chức năng chính của Hypocretin là thúc đẩy sự tỉnh táo và đồng thời ngăn chặn giấc ngủ REM.
Khi nồng độ của hormone Hypocretin giảm xuống dưới mức bình thường, có thể gây ra triệu chứng được gọi là cataplexy. Đây là một trong những biểu hiện điển hình của chứng ngủ rũ loại 1, và nó thường manifest ở dạng mất trương lực cơ đột ngột, tạm thời khi chuẩn bị bước vào giấc ngủ.
Một số người mắc chứng ngủ rũ loại 2 cũng thường có nồng độ Hypocretin ở mức thấp. Tuy nhiên, hầu hết những người này vẫn duy trì mức hormone này ở mức bình thường.
Trong số những người mắc chứng ngủ rũ loại 2 với nồng độ Hypocretin thấp, một số có thể tiến triển thành chứng ngủ rũ và chứng ngủ rũ loại 1.
Di truyền gia đình
Theo Tổ chức Quốc gia về Rối loạn hiếm, nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người mắc chứng ngủ rũ thường có các đột biến gen liên quan đến thụ thể tế bào T. Ngoài ra, cũng đã phát hiện một số biến thể di truyền trong nhóm gen phức hợp kháng nguyên bạch cầu người có liên quan đến chứng ngủ rũ.
Các gen này ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, nhưng cần thêm nghiên cứu để xác định mức độ ảnh hưởng trực tiếp của chúng đối với chứng ngủ rũ.
Tuy không phải tất cả những người có đặc điểm di truyền này đều mắc chứng ngủ rũ, nhưng nó tăng nguy cơ mắc bệnh. Nếu bạn có tiền sử gia đình về chứng ngủ rũ, khả năng phát triển bệnh của bạn sẽ cao hơn so với người không có tiền sử. Tuy nhiên, tỷ lệ di truyền chỉ khoảng 1% nếu một trong hai phụ huynh mắc chứng ngủ rũ.
Bệnh tự miễn
Có một số bằng chứng cho thấy bệnh tự miễn dịch có thể đóng vai trò trong sự phát triển của chứng ngủ rũ.
Dược sĩ Cao đẳng Dược cho biết: trong hệ thống miễn dịch hoạt động bình thường, các tế bào miễn dịch tấn công vi khuẩn và virus gây bệnh. Tuy nhiên, khi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào tế bào và mô khỏe mạnh của cơ thể, được gọi là bệnh tự miễn dịch.
Ở chứng ngủ rũ loại 1, các tế bào miễn dịch có thể tấn công các tế bào não sản xuất hormone Hypocretin, một chất cần thiết để điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ.
Bệnh tự miễn dịch cũng có thể đóng vai trò trong chứng ngủ rũ loại 2. Một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Thần kinh học chỉ ra rằng những người mắc chứng ngủ rũ loại 2 có khả năng mắc các bệnh tự miễn dịch nhiều hơn so với những người không mắc chứng ngủ rũ.
Các chấn thương não
Chứng ngủ rũ thứ phát là một biến thể hiếm gặp của chứng ngủ rũ, thậm chí ít phổ biến hơn so với chứng ngủ rũ loại 1 hoặc loại 2.
Thay vì do bệnh tự miễn hoặc di truyền, chứng ngủ rũ thứ phát thường xảy ra do chấn thương trực tiếp ở một số vùng trong não.
Nếu bị chấn thương ở vùng dưới đồi của não, có thể xuất hiện các triệu chứng của chứng ngủ rũ thứ phát. Ngoài ra, sự xuất hiện của các khối u não cũng có thể gây ra các triệu chứng tương tự.
Ngoài các triệu chứng của chứng ngủ rũ, những người mắc chứng này cũng có thể gặp phải các vấn đề khác về tâm thần và thần kinh, như trầm cảm, mất trí nhớ và huyết áp thấp.
Một số bệnh nhiễm trùng
Có một số báo cáo ghi nhận rằng tiếp xúc với một số loại bệnh nhiễm trùng có thể gây ra chứng ngủ rũ ở một số người. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng cụ thể khẳng định rằng bệnh nhiễm trùng hoặc điều trị bệnh nào gây ra tình trạng này.
Việc nghiên cứu sâu hơn về các nguyên nhân cơ bản của chứng ngủ rũ có thể giúp các chuyên gia phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả hơn trong tương lai.
Hi vọng rằng bài viết tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur trên cung cấp thông tin hữu ích về nguyên nhân gây ra chứng ngủ rũ. Mọi người đang gặp vấn đề với giấc ngủ nên tìm kiếm sự khám và tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa, không nên tự ý sử dụng thuốc mà không biết rõ nguyên nhân của vấn đề. Hành động này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cả thể chất và tinh thần của người bệnh, và thậm chí có thể làm trầm trọng hóa các bệnh tiềm ẩn khác trong cơ thể.
