Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn nguy hiểm, và không phải ai cũng hiểu rõ về căn bệnh này. Một trong những câu hỏi phổ biến mà nhiều người đặt ra là liệu lupus ban đỏ có di truyền hay không?
1. Bệnh lupus ban đỏ là gì?
Lupus ban đỏ (Systemic Lupus Erythematosus) là một bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô và tế bào khỏe mạnh, gây tổn thương cho nhiều cơ quan như da, khớp, thận, tim, phổi, não và mạch máu.
Ban cố vấn truyền thông Cao đẳng Y Dược TPHCM chia sẻ:
1.1. Triệu chứng
Triệu chứng của lupus ban đỏ có thể khác nhau ở mỗi người bệnh, tùy thuộc vào mức độ và các cơ quan bị ảnh hưởng. Cụ thể:
Đau khớp: Người bệnh thường cảm thấy đau, sưng và cứng khớp, đặc biệt vào buổi sáng. Các triệu chứng có thể nhẹ, nhưng tăng dần theo thời gian và có thể tái phát.
Mệt mỏi: Hầu hết người mắc lupus cảm thấy mệt mỏi kéo dài, thường xuyên buồn ngủ vào ban ngày và khó ngủ vào ban đêm.
Sốt không rõ nguyên nhân: Cơn sốt nhẹ tái phát thường xuyên và có thể bị bỏ qua do không rõ nguyên nhân.
Rụng tóc: Tóc có thể rụng từng mảng hoặc thưa dần, trở nên yếu và dễ gãy, kèm theo rụng lông mi và lông mày.
Khô miệng, khô mắt: Đây là do bệnh Sjogren, một hội chứng tự miễn liên quan đến lupus ban đỏ, gây khô miệng, khô mắt và có thể ảnh hưởng đến da và âm đạo.
Phát ban da: Phát ban hình “cánh bướm” xuất hiện trên má và sống mũi, thường trở nên nặng hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
1.2. Yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh
Mặc dù nguyên nhân chính xác của lupus ban đỏ vẫn chưa được xác định, nhưng một số yếu tố sau có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh:
Di truyền: Nếu có anh chị em ruột mắc lupus ban đỏ, nguy cơ mắc bệnh sẽ cao gấp 20 lần so với người bình thường.
Giới tính: Bệnh phổ biến hơn ở phụ nữ, đặc biệt là những người trong độ tuổi sinh sản (từ 15 đến 45 tuổi).
Yếu tố môi trường: Một số yếu tố như ánh nắng mặt trời (tia UV), nhiễm virus, thuốc hoặc căng thẳng có thể kích thích sự phát triển của bệnh.
2. Bệnh lupus ban đỏ có di truyền không?
Các nghiên cứu cho thấy lupus ban đỏ có yếu tố di truyền, đặc biệt là nguy cơ di truyền cao hơn đối với các thành viên trong gia đình, như cha mẹ và anh chị em.
Tuy nhiên, khả năng di truyền không hoàn toàn chắc chắn và có sự khác biệt ở từng trường hợp. Có những trường hợp mặc dù cha mẹ mắc bệnh lupus ban đỏ nhưng con cái lại không bị ảnh hưởng. Ngoài yếu tố di truyền, bệnh còn chịu tác động của nhiều yếu tố khác như môi trường, giới tính và các bệnh nhiễm trùng.
Mặc dù lupus ban đỏ có thể gây tổn thương cho da, nhiều người nhầm tưởng đây là bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, lupus ban đỏ không phải là bệnh lây truyền, tức là không thể truyền từ người này sang người khác qua tiếp xúc hoặc giao tiếp. Bệnh có thể di truyền trong gia đình, từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Tóm lại, lupus ban đỏ có yếu tố di truyền, nhưng di truyền chỉ là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh. Các yếu tố môi trường và miễn dịch cũng có vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh.
3. Phương pháp điều trị bệnh lupus ban đỏ
Hiện nay, lupus ban đỏ chưa có phương pháp chữa trị hoàn toàn, nhưng có nhiều cách để kiểm soát bệnh hiệu quả.
3.1. Các phương pháp điều trị chủ yếu bao gồm:
Dược sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược chia sẻ:
Thuốc chống viêm và giảm đau không steroid: Các loại thuốc như Ibuprofen, Aspirin, Naproxen, Nimesulide giúp giảm đau và viêm cho các triệu chứng ở cơ và khớp. Tuy nhiên, nhóm thuốc này có thể gây tác dụng phụ như viêm loét dạ dày tá tràng, vì vậy nên uống sau bữa ăn để giảm nguy cơ này.
Corticosteroid: Thuốc này có tác dụng chống viêm mạnh, thường được chỉ định trong trường hợp bệnh nặng hoặc khi có tổn thương nội tạng. Tuy nhiên, corticosteroid có nhiều tác dụng phụ, vì vậy thường chỉ dùng một lần vào buổi sáng sau bữa ăn.
Thuốc chống sốt rét: Các loại thuốc như Hydroxychloroquine và Chloroquine hiệu quả trong điều trị tổn thương da và khớp, giúp giảm triệu chứng lupus ban đỏ mà ít tác dụng phụ nghiêm trọng so với các nhóm thuốc khác.
Thuốc ức chế miễn dịch: Các loại thuốc như Cyclophosphamide (Endoxan), Azathioprine (Imuran), Cyclosporine (Sandimmun) được sử dụng trong các trường hợp bệnh nặng hoặc khi bệnh nhân không đáp ứng với corticosteroid.
3.2. Lưu ý
Ngoài việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, bệnh nhân cần lưu ý những điều sau:
Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, vì ánh sáng có thể làm bệnh phát triển hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.
Duy trì lối sống lành mạnh, tham gia các hoạt động thể dục, thể thao thường xuyên.
Nghỉ ngơi hợp lý và tránh căng thẳng.
Chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung các thực phẩm giàu vitamin D.
Hy vọng thông tin trong bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về lupus ban đỏ và các phương pháp điều trị hiệu quả.
Nguồn: Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur
