Để đảm bảo hiệu suất cao trong công việc thực hành lâm sàng, việc chuẩn bị kiến thức nền tảng là không thể thiếu. Dưới đây là các bước cần chuẩn bị trước khi đi thực tập lâm sàng dành cho sinh viên ngành Y.
Kiến thức về giải phẫu
Giảng viên tại Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết: trong những năm học đầu tiên của ngành y, môn giải phẫu thường được xem là một trong những môn khó nhất, như chứng minh bởi số lượng sinh viên phải học lại môn này ít nhất hai lần. Vì vậy, giải phẫu đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc lâm sàng. Bất kỳ bác sĩ nào muốn thăm khám hoặc điều trị một bệnh “bắt buộc” phải hiểu về giải phẫu của cơ quan hoặc bộ phận đó.
Một lỗi thường gặp khi ôn tập giải phẫu là cố gắng học mọi thứ. Điều này dẫn đến áp lực khi phải xử lí một lượng kiến thức quá lớn trong thời gian hạn chế. Thay vì nạp nhét tất cả kiến thức từ sách vở, một phương pháp hiệu quả hơn là “chuẩn bị học theo chuyên ngành”. Ví dụ, nếu bạn sắp thực tập tại khoa ngoại thần kinh, bạn cần tập trung vào kiến thức giải phẫu về não bộ và hệ thần kinh. Việc chuẩn bị kiến thức một cách chính xác và đầy đủ không chỉ giúp chúng ta dễ dàng hơn khi thực hành lâm sàng, mà còn giảm bớt áp lực trong quá trình học tập y học.
Kiến thức về sinh lý
Nếu giải phẫu gây khó khăn do lượng kiến thức khổng lồ, thì sinh lý không chỉ kế thừa điều này mà còn phức tạp hơn trong việc suy luận. Lượng kiến thức của giải phẫu có giới hạn rõ ràng, trong khi kiến thức về sinh lý gần như vô hạn nếu bạn có đủ thời gian nghiên cứu. Để trở thành một bác sĩ đích thực, việc hiểu rõ kiến thức sinh lý là không thể thiếu, đặc biệt là với việc trở thành bác sĩ nội khoa.
Tương tự như giải phẫu, việc đọc thuộc kiến thức trước khi thực hành lâm sàng là một sai lầm phổ biến. Phân chia kiến thức theo từng chuyên ngành, từng hệ thống, từng cơ quan là vô cùng quan trọng. Hơn nữa, khi học sinh lý, không nên chỉ học một cách passively, mà cần hiểu sâu hơn và có khả năng trả lời câu hỏi “Tại sao?”.
Ngoài ra, các môn học khác như dược lí, hóa sinh,… cũng đóng vai trò quan trọng khi thực hành lâm sàng. Dược lí là một môn học quan trọng để hiểu về điều trị bệnh. Tuy nhiên, trong bài viết này, chỉ đề cập đến những kiến thức cơ bản cần chuẩn bị.
Đối với sinh viên Cao đẳng Y dược, việc chuẩn bị kiến thức về cận lâm sàng là một lợi thế lớn khi tham gia vào thực tập. Những kiến thức này sẽ được học trong quá trình thực tập, nhưng việc chuẩn bị trước sẽ giúp ta có một bước khởi đầu mềm mại hơn so với các đồng nghiệp.
Kỹ năng giao tiếp
Trong việc thực hiện thăm khám, kỹ năng giao tiếp đóng vai trò vô cùng quan trọng, mặc dù nhiều nhà trường và sinh viên thường coi đây là một môn học “phụ”. Việc sở hữu kỹ năng giao tiếp tốt là bước quan trọng để tiếp cận và thăm khám bệnh nhân. Bằng cách này, bạn có thể truyền đạt thông tin một cách rõ ràng và chính xác đến người nghe, đặc biệt là bệnh nhân. Việc sử dụng ngôn từ phù hợp cũng rất quan trọng để truyền đạt ý kiến của mình một cách hiệu quả. Điều này giúp tạo ra một môi trường thoải mái và tin tưởng với bệnh nhân, đồng thời ảnh hưởng đến việc quyết định liệu bạn có được phép thăm khám hay không.
Dược sĩ Cao Đẳng Dược chia sẻ: Một sai lầm phổ biến mà nhiều sinh viên mắc phải là tập trung quá nhiều vào quá trình thăm khám mà bỏ qua phần giao tiếp với bệnh nhân. Thay vào đó, họ thường tiếp cận trực tiếp với giường bệnh, chỉ đơn giản hỏi vài câu về tình trạng sức khỏe rồi tiến hành kiểm tra vật lý. Tuy cách này có thể áp dụng được với những bệnh nhân dễ tính, nhưng không phải ai cũng như vậy.
Về việc rèn luyện kỹ năng giao tiếp, không có một phương pháp chuẩn hoặc thang điểm để học và đánh giá. Tuy nhiên, sinh viên có thể phát triển kỹ năng này thông qua việc tham gia các câu lạc bộ, nhóm hoạt động, và tạo mối quan hệ với những người xung quanh. Điều này giúp cải thiện kỹ năng giao tiếp và là nền tảng quan trọng cho sự thành công sau này, khi sinh viên trở thành các bác sĩ thực thụ.
Kỹ năng thăm khám
Kỹ năng thăm khám đứng đầu trong danh sách những kỹ năng cần có trước khi bước vào môi trường lâm sàng. Đây là công cụ không thể thiếu trong quá trình chẩn đoán và điều trị. Trong quá trình học y, sự tập trung vào phát triển kỹ năng thăm khám ngày càng gia tăng, được thể hiện qua sự chú ý đặc biệt từ phía nhà trường. Do đó, quá trình học và thực hành kỹ năng này đã trở nên dễ dàng hơn nhiều so với trước đây.
Mặc dù việc tiếp cận với kỹ năng thăm khám ngày càng trở nên dễ dàng, tuy nhiên, một số sinh viên vẫn gặp khó khăn khi thực hành, chủ yếu do tâm lý “ngần ngại”. Vì vậy, quan trọng để sinh viên nhận ra rằng khi thực hành tại bệnh viện, họ sẽ đối mặt với những tình huống thực tế khó khăn hơn nhiều. Do đó, việc tiếp cận và thực hành kỹ năng này đòi hỏi sự chủ động để đạt được hiệu quả học tập tối ưu. “Nếu bạn không tự chủ động khi thực hành ở trường, bạn sẽ khó mà tự chủ động khi đi lâm sàng.
Sinh viên cần chuẩn bị một cách đầy đủ với kiến thức và kỹ năng trước khi bước vào môi trường lâm sàng. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu suất học tập mà còn tạo ra sự tự tin. Đó là một trong những yếu tố quan trọng tiên quyết khi học ngành y
Nguồn: Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur.
