Máy chụp MRI được sử dụng phổ biến tại các cơ sở y tế, giúp bác sĩ quan sát chi tiết các cơ quan trong cơ thể. Vậy máy MRI hoạt động ra sao và có những ưu điểm gì?
Ban cố vấn và truyền thông Trường Cao đẳng Y Dược TPHCM cập nhật và chia sẻ:
1. Máy chụp MRI là gì?
Máy chụp MRI được phát minh lần đầu tiên vào năm 1970, và ca bệnh chụp MRI đầu tiên được thực hiện vào năm 1977. Kể từ đó, phương pháp này ngày càng trở nên phổ biến trong chẩn đoán hình ảnh.
1.1. Cấu tạo máy chụp MRI
Máy chụp MRI hiện đại bao gồm các thành phần chính như sau:
- Nam châm: Đây là bộ phận quan trọng nhất của máy, có chức năng tạo ra từ trường để thực hiện quét hình ảnh.
- Cuộn dây: Bộ phận này tạo ra sự biến đổi từ trường theo các hướng khác nhau, giúp máy hoạt động hiệu quả, giảm thiểu điện năng và nhiệt lượng phát sinh trong quá trình quét.
- Hệ thống phát – thu tần số vô tuyến (RF): Đóng vai trò mã hóa tín hiệu từ máy thành hình ảnh và truyền lên máy tính.
- Hệ thống điều khiển và xử lý: Quá trình quét MRI được điều khiển hoàn toàn bởi phần mềm của máy tính.
1.2. Nguyên lý hoạt động của máy chụp cộng hưởng từ
Máy chụp MRI có khả năng tạo ra hình ảnh chi tiết về cấu trúc bên trong cơ thể nhờ vào từ trường mạnh và sóng vô tuyến. Bác sĩ có thể tiêm Gadolinium vào tĩnh mạch bệnh nhân để giúp cải thiện độ sắc nét của hình ảnh.
Nguyên lý hoạt động của máy như sau:
- Máy MRI sử dụng nam châm để tạo ra một từ trường mạnh, khiến các proton trong cơ thể xếp thẳng theo hướng từ trường.
- Sau đó, sóng vô tuyến được phát vào cơ thể, làm kích thích các proton và thay đổi hướng quay của chúng.
- Khi sóng vô tuyến ngừng, các cảm biến của máy MRI sẽ thu nhận năng lượng mà các proton phát ra, từ đó tạo ra hình ảnh của các cơ quan và cấu trúc bên trong cơ thể.
1.3. Các loại máy chụp cộng hưởng từ MRI
Hiện nay, có hai loại máy MRI phổ biến: máy MRI tiêu chuẩn và máy MRI mở. Máy MRI tiêu chuẩn có thiết kế khoang kín và có khả năng tạo ra hình ảnh chất lượng cao, trong khi máy MRI mở có không gian rộng rãi hơn, giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái và giảm bớt sự khó chịu khi chụp MRI.
2. Công dụng máy chụp MRI
Ngày nay, chụp cộng hưởng từ MRI được coi là phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiên tiến nhất, ngày càng được cải tiến và giữ một vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát hiện các bệnh lý, đặc biệt là những căn bệnh nghiêm trọng như ung thư hay đột quỵ.
Với công nghệ này, bác sĩ có thể quan sát chi tiết các hình ảnh từ các bộ phận trong cơ thể, chẳng hạn như não, tủy sống, các cơ quan nội tạng, khớp,… Từ đó, bác sĩ có thể hiểu rõ hơn về tình trạng tổn thương và các vấn đề mà bệnh nhân gặp phải, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác hơn.
Máy chụp MRI còn có khả năng phân biệt các loại mô nhờ vào độ tương phản mô mềm cực kỳ vượt trội. Vì vậy, bác sĩ có thể xác định rõ ràng các mô như mô mỡ, mô nước, cơ hay các mô mềm khác.
Có thể khẳng định rằng, hình ảnh sắc nét và chi tiết từ máy chụp MRI đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ bác sĩ trong quá trình chẩn đoán và điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Đặc biệt, các kết quả hình ảnh này còn giúp phân biệt rõ giữa mô khỏe mạnh và các tế bào ung thư, làm cho quá trình chẩn đoán trở nên chính xác và nhanh chóng hơn rất nhiều.
3. Ưu điểm và nhược điểm của máy chụp MRI
Máy chụp MRI là phương pháp chẩn đoán hình ảnh tiên tiến với nhiều lợi thế nổi bật, nhưng cũng có một số nhược điểm cần lưu ý. Chuyên gia, giảng viên Cao đẳng điều dưỡng tphcm chia sẻ cụ thể như sau:
3.1. Ưu điểm
Phương pháp chẩn đoán hiện đại này ngày càng được ứng dụng rộng rãi nhờ những ưu điểm vượt trội sau:
- Không sử dụng bức xạ ion hóa, không gây xâm lấn và rất an toàn cho bệnh nhân.
- Kết quả hình ảnh về cấu trúc mô mềm rõ nét, giúp bác sĩ quan sát chi tiết từng phần.
- Có khả năng cung cấp hình ảnh từ nhiều góc độ khác nhau.
- Hỗ trợ bác sĩ trong việc kiểm tra và đánh giá mức độ lan rộng của các tế bào và khối u ung thư.
3.2. Những hạn chế của máy chụp MRI
Mặc dù có nhiều ưu điểm, máy chụp MRI vẫn tồn tại một số hạn chế như sau:
- Chi phí thực hiện thường cao hơn so với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như chụp CT và X-quang.
- Chỉ riêng phương pháp này không đủ để chẩn đoán tất cả các loại ung thư.
- Máy MRI có thể giúp phân biệt giữa tế bào lành tính và ác tính, nhưng không phải trong tất cả các trường hợp đều chính xác, và có thể xảy ra kết quả dương tính giả.
- Từ trường mạnh của máy MRI có thể ảnh hưởng đến các thiết bị cấy ghép kim loại trong cơ thể, làm sai lệch kết quả hình ảnh và gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bệnh nhân.
- Một số ít trường hợp có thể gặp phản ứng với chất tương phản, gây sốc phản vệ.
Những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu tạo, cơ chế hoạt động, cũng như những ưu và nhược điểm của phương pháp chẩn đoán hình ảnh này.